Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες και Δυσκολίες Μάθησης

Προπτυχιακό | 5ο εξάμηνο | Επιλογής | ΓΕ4502

Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 5 

Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 3   

Τύπος Μαθήματος: Υποβάθρου, Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξη Δεξιοτήτων

Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική

Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.

Περιγραφή

Εννοιολογικές διασαφήσεις, θεωρητικά μοντέλα συμπερίληψης, ιστορική αναδρομή της παγκόσμιας πολιτικής αναφορικά με την ισότητα και τα δικαιώματα στην εκπαίδευση, ο ρόλος της πολιτείας, του σχολείου και των τοπικών φορέων στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών μάθησης και συμμετοχής για όλους, αιτιολογία, συμπτωματολογία και αξιολόγηση μαθησιακών και αναπτυξιακών διαταραχών με έμφαση στη δυσλεξία, τη ΔΕΠ-Υ και τις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος, Διαγνωστικά Κριτήρια (DSM, ICD), διδακτικές και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις συμπερίληψης, το ψυχοκοινωνικό κλίμα της τάξης, συνεργασία με την οικογένεια και καθοδήγηση οικογένειας.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Το μάθημα αποσκοπεί στο να συμβάλλει στην ανάπτυξη της γνώσης και της κατανόησης θεμάτων που αφορούν στην εκπαίδευση παιδιών και εφήβων με μαθησιακές ή/και αναπτυξιακές διαταραχές. Επιπλέον, το μάθημα στοχεύει στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης των φοιτητών και των φοιτητριών σε θέματα ισότητας στην εκπαίδευση, στην ανάπτυξη πρακτικών δεξιοτήτων και κυρίως στη δημιουργία θετικής στάσης απέναντι στην διαφορετικότητα και την ετερότητα στο γενικό κοινωνικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον. Με την επιτυχή περάτωση της περιόδου μάθησης για το συγκεκριμένο μάθημα οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναμένεται να είναι σε θέση να:

• διασαφηνίσουν εννοιολογικά, να αναγνωρίζουν και να περιγράφουν τις μαθησιακές και αναπτυξιακές διαταραχές
• αναγνωρίζουν, να εκτιμούν και να αξιολογούν αρχές, πρακτικές και τη φιλοσοφία της εκπαιδευτικής και κοινωνικής συμπερίληψης μέσα από την παρουσίαση διεθνώς αποδεκτών μοντέλων
• συζητούν τη σύγχρονη γνώση και έρευνα γύρω από τη διαφορετικότητα και την ισότητα στην εκπαίδευση
• αξιολογούν το ρόλο της νομοθεσίας και της σχολικής πολιτικής στο σχεδιασμό και την εφαρμογή πρακτικών ίσως ευκαιριών στην μάθηση και στην κοινωνικοποίηση
• αναγνωρίζουν και να διακρίνουν τους παράγοντες που σχετίζονται με τη νοητική και ψυχο-κοινωνική ανάπτυξη του αναπτυσσόμενου ανθρώπου
• αναγνωρίζουν την διαγνωστική προσέγγιση των μαθησιακών και αναπτυξιακών διαταραχών καθώς και τα παγκόσμια διαγνωστικά κριτήρια
• συζητούν τα οφέλη και τα εμπόδια της κοινωνικής και σχολικής συμπερίληψης όλων των παιδιών
• σχεδιάζουν διδακτικές παρεμβάσεις συμπερίληψης μέσα από τη μελέτη περιπτώσεων
• αυτο-αξιολογούνται
• συνεργάζονται στο πλαίσιο ομάδας
• παίρνουν αποφάσεις και να λύνουν προβλήματα που σχετίζονται με την υποστήριξη παιδιών και εφήβων με μαθησιακές και αναπτυξιακές διαταραχές στο σχολικό περιβάλλον

Γενικές Ικανότητες

• Αυτόνομη εργασία.
• Ομαδική εργασία.
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και την ετερότητα.
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις.
• Λήψη αποφάσεων
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα ισότητας
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψη

Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι – Αξιολόγηση 

Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο, προβολή εκπαιδευτικών ταινιών, βιωματικές ασκήσεις σε μικρές ομάδες, μελέτες περίπτωσης, μελέτη και επεξεργασία βασικής επιστημονικής αρθρογραφίας, επισκέψεις σε δομές εκπαίδευσης νέων με μαθησιακές και αναπτυξιακές διαταραχές.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Οργάνωση Διδασκαλίας:

 Αξιολόγηση Φοιτητών:

Η γλώσσα αξιολόγησης των φοιτητών και φοιτητριών στο πλαίσιο του μαθήματος είναι η Ελληνική, ενώ για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες Erasmus η γλώσσα αξιολόγησης είναι η Αγγλική.

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αξιολογούνται με (α) γραπτή εξέταση (100% του τελικού βαθμού), (β) Προόδους, ή (γ) γραπτή/προφορική εξέταση (80% του τελικού βαθμού) και εργασία (20% του τελικού βαθμού). Οι φοιτητές και φοιτήτριες Erasmus αξιολογούνται με εργασία (100% του τελικού βαθμού).

Η γραπτή εξέταση περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών και ερωτήσεις σύντομης απάντησης που αναφέρονται είτε στη θεωρία είτε σε μελέτες περίπτωσης.

Η εργασία περιλαμβάνει σύντομη γραπτή αναφορά 600 έως 800 λέξεων και προφορική δημόσια τοποθέτηση.

Η εργασία για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες Erasmus περιλαμβάνει σύντομη γραπτή επιχειρηματολογία με επιστημονική τεκμηρίωση 3000-3500 λέξεων θέματος δικής τους επιλογής από προτεινόμενα θέματα από το χώρο της παιδαγωγικής ψυχολογίας και της ψυχολογίας της μάθησης καθώς και προφορική παρουσίαση στην τάξη.

Οι μέθοδοι και τα κριτήρια αξιολόγησης των φοιτητών και των φοιτητριών αναφέρονται αναλυτικά στην ηλεκτρονική τάξη του μαθήματος στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

• Jamieson, C. &Morgan, E. (2016). Η αντιμετώπιση της δυσλεξίας κατά τη μετάβαση από τη Δευτεροβάθμια στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη (Μετάφραση και Επιστημονική επιμέλεια Αικ. Αντωνοπούλου & Α. Σταμπολτζή).
• Happe, F. & Fletcher-Watson, S. (2022).Αυτισμός:Μια νέα εισαγωγή στην ψυχολογική θεωρία και σύγχρονες απόψεις. Αθήνα: Gutenberg (Επιστημονική Επιμέλεια και Μετάφραση: Δημήτρης Στασινός).
• Tomlinson, C. A. (2010). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας: ανταπόκριση στις ανάγκες όλων των μαθητών. Αθήνα: Γρηγόρης (ΜετάφρασηΧ. Θεοφιλίδης&Δ. Μαρτίδου-Φορσιέ).
• UNESCO (1994). The Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education. ∆ιαθέσιµο στο URLQhttp://www.unesco.org/education/pdf/SALAMA_E.PDF
• Kouvava, S., Antonopoulou, K., Ralli, A., Kokkinos, C., &Maridaki-Kassotaki, K. (2022). Children’s Vocabulary and Friendships: A Comparative Study between Children with and without Specific Learning Disorder and Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Dyslexia, 28, 149–165. doi: 10.1002/dys.1709
• Kourakli, M., Altanis, I., Retalis, S., Boloudakis, M., Zbainos, D., &Antonopoulou, K. (2017). Towards the improvement of the cognitive, motoric and academic skills of students with special educational needs using Kinect learning games. International Journal of Child-Computer Interaction, 11, 28-39.
• Sciutto, M. J., Terjesen, M. D., Kucˇerová, A., Michalová, Z., Schmiedeler, S., Antonopoulou, K., Shaker, N. Z., Lee, J., Alkahtani, K., Drake, B., &Rossouw, J. (2016). Cross-National Comparisons of Teachers’ Knowledge and Misconceptions of ADHD. International Perspectives in Psychology: Research, Practice, Consultation, 5(1), 34–50.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία για φοιτητές Erasmus

• Farrell, M. (2003). Understanding special educational needs: a guide for student teachers. London New York: Routledge.
• Powell, S. (2003). Special teaching in higher education: successful strategies for access and inclusion.London Sterling, VA :Kogan Page.
• Price, K. M., & Nelson, K. L. (2014). Planning effective instruction: diversity responsive methods and management. Belmont, CA : WadsworthCengageLearning.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

• Ψυχολογία
• Προσχολική & Σχολική Εκπαίδευση
• Επιστήμες Αγωγής
• Παιδαγωγική Επιθεώρηση
• Έρευνα στην Εκπαίδευση
• Διάλογοι! Θεωρία & Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και της Εκπαίδευσης
• Επιθεώρηση Συμβουλευτικής & Προσανατολισμού
• Παιδαγωγικός Λόγος