Προπτυχιακό | 3ο εξάμηνο | Υποχρεωτικό | ΓΕ1302
Πιστωτικές Μονάδες Μαθήματος ECTS: 5
Εβδομαδιαίες Ώρες Διδασκαλίας Μαθήματος: 3
Τύπος Μαθήματος: Γενικού Υποβάθρου
Γλώσσα Διδασκαλία και Εξετάσεων: Ελληνική
Για τους φοιτητές Erasmus υπάρχει η δυνατότητα για παράδοση εργασιών και εξέταση στην αγγλική.
Περιγραφή
Κατά τη διδασκαλία του μαθήματος μελετώνται:
- Οι θεμελιώδεις έννοιες των σύγχρονων εκφάνσεων της Παιδαγωγικής Επιστήμης καθώς και των βασικών ιστορικών σταθμών της.
- Τα βασικά στάδια μετάβασης από τον θεωρητικό παιδαγωγικό στοχασμό στην επιστημονική θεμελίωση και αυτονομία της Παιδαγωγικής.
- Η εννοιολογική διασάφηση των παιδαγωγικών όρων: Αγωγή, μάθηση, παιδεία, διδασκαλία, μόρφωση, εκπαίδευση, επιμόρφωση, κατάρτιση.
- Οι βασικές μέθοδοι έρευνας στην Παιδαγωγική επιστήμη.
- Τα μέσα και οι παράγοντες αγωγής του παιδιού.
- Οι κλάδοι της Παιδαγωγικής Επιστήμης.
- Παράγοντες διαμόρφωσης και επηρεασμού του κλίματος μάθησης μιας σχολικής τάξης, καθώς και τις κατηγορίες επίτευξης των μαθησιακών αλλά και διδακτικών στόχων
- Η έννοια και τα είδη των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
- Το διττό επαγγελματικό προφίλ του σύγχρονου εκπαιδευτικού αλλά και τις βασικές φάσεις ανάπτυξης του εκπαιδευτικού επαγγελματισμού.
- Το σχολείο ως κοινωνικός φορέας αγωγής και μάθησης. Αξίες και σχολείο, οικογένεια – παιδί – σχολείο, παιδαγωγική σχέση και αλληλεπίδραση δασκάλου – μαθητή – γονέα.
- Τα σύγχρονα ζητήματα της Παιδαγωγικής επιστήμης, όπως: εγγραμματοσύνη, αναλφαβητισμός, πολυπολιτισμικότητα στο σχολείο, εκπαίδευση και κοινωνικός αποκλεισμός, περιβαλλοντική εκπαίδευση, δια βίου μάθηση.
- Η έννοια της αποτελεσματικής μάθησης και οι βασικοί της πυλώνες.
- Έννοια και περιεχόμενο της Ιστορικής, Συγκριτικής και Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής.
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τη μελέτη θεμελιωδών εννοιών και σύγχρονων εκφάνσεων της Παιδαγωγικής Επιστήμης καθώς και των βασικών ιστορικών σταθμών της. Στόχο της διδασκαλίας του εν λόγω μαθήματος αποτελεί η γνωστική επαφή του φοιτητή με την έννοια, το ερευνητικό αντικείμενο και τα ειδικότερα πεδία έρευνας της Παιδαγωγικής Επιστήμης.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα πρέπει να είναι σε θέση να:
- Κατανοεί τα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν την Παραδοσιακή από τη Σύγχρονη Παιδαγωγική.
- Γνωρίζει τα είδη της μάθησης, τους τύπους εκπαίδευσης, τις μεθόδους της παιδαγωγικής έρευνας και τους κλάδους της επιστήμης της Αγωγής.
- Διασαφηνίζει εννοιολογικά βασικούς παιδαγωγικούς όρους και αρχές που διέπουν τη σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη, όπως μάθηση, αγωγή, διδασκαλία, μόρφωση, εκπαιδευτική πολιτική, εκπαιδευτική μονάδα, μαθησιακό περιβάλλον ή κλίμα μάθησης, πολυπολιτισμικότητα, κονστρουκτιβισμός, ενιαιοποίηση της γνώσης, διεπιστημονικότητα, διαθεματικότητα, βιωματική μάθηση, βασικές παιδαγωγικές αρχές, π.χ. αρχή αποδοχής της διαφορετικότητας κ.ά.
- Οικειώνεται με τα κύρια μέσα αγωγής αλλά και τις βασικές μεθόδους έρευνας στο χώρο της παιδαγωγικής επιστήμης.
- Κατανοεί τους παράγοντες διαμόρφωσης και επηρεασμού του κλίματος μάθησης μιας σχολικής τάξης, καθώς και τις κατηγορίες επίτευξης των μαθησιακών αλλά και διδακτικών στόχων.
- Διακρίνει τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τον διττό επαγγελματικό προφίλ του σύγχρονου εκπαιδευτικού αλλά και τις βασικές φάσεις ανάπτυξης του εκπαιδευτικού επαγγελματισμού.
- Γνωρίζει την έννοια και τα είδη των παραγόντων ενίσχυσης καθώς και των κινήτρων μάθησης σύμφωνα με τη μετανεωτερική προσέγγιση της διδασκαλίας και της μάθησης.
- Μελετά βιβλιογραφικά και ερευνητικά την έννοια και τους παράγοντες αποτελεσματικής μάθησης και διδασκαλίας στο σύγχρονο σχολείο αλλά και την μη τυπική εκπαίδευση στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης.
- Διακρίνει τους ειδικότερους κλάδους της Παιδαγωγικής Επιστήμης.
- Οικειωθεί με θέματα εκπαίδευσης ενηλίκων και δια βίου μάθησης.
Γενικές Ικανότητες
- Καλλιέργεια παιδαγωγικής συνείδησης και επαγγελματικής ηθικής.
- Προαγωγή των σύγχρονων παιδαγωγικών ιδεωδών.
- Ανάπτυξη κοινωνικής και παιδαγωγικής υπευθυνότητας.
- Εξοικείωση των φοιτητών/τριών τόσο με ατομικές όσο στην ομαδικές παιδαγωγικές-διδακτικές δραστηριότητες.
- Προαγωγή της ελεύθερης, κριτικής και δημιουργικής σκέψης.
Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι – Αξιολόγηση
Τρόπος Παράδοσης: Πρόσωπο με πρόσωπο
Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Χρήση Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία, χρήση της πλατφόρμας ασύγχρονης εκπαίδευσης για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και την επικοινωνία με τους φοιτητές, καθώς και επικοινωνία μαζί τους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
Οργάνωση Διδασκαλίας:
| Δραστηριότητα | Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου |
|---|---|
| Διαλέξεις | 25 |
| Διαδραστική διδασκαλία-αλληλεπίδραση | 20 |
| Προσωπική/μη καθοδηγούμενη μελέτη | 40 |
| Μικρές ατομικές εργασίες αφομοίωσης και ανατροφοδότησης | 20 |
| Ομαδικές δραστηριότητες | 20 |
| Σύνολο Μαθήματος | 125 |
Αξιολόγηση Φοιτητών:
Η αξιολόγηση της επίδοσης των φοιτητών/τριών πραγματοποιείται μέσω γραπτής εξέτασης που αντιστοιχεί στο 100% της τελικής συνολικής βαθμολογίας και λαμβάνει χώρα μετά την ολοκλήρωση της διδακτικής περιόδου.
Η γραπτή εξέταση μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με συνοπτική τεκμηρίωση
- Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενών
- Ερωτήσεις εννοιολόγησης
- Ερωτήσεις κριτικής ανάπτυξης μέσω της μελέτης παιδαγωγικών σεναρίων
Επίσης, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα εκπόνησης προαιρετικής γραπτής εργασίας, που βασίζεται σε συστηματική και οργανωμένη βιβλιογραφική μελέτη σχετικών με το μάθημα θεματικών αξόνων. Η βαθμολογία της γραπτής εργασίας αντιστοιχεί στο 20 % του τελικού συνολικού βαθμού.
Τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης της γραπτής εργασίας των φοιτητών/τριών είναι:
- η αποδεδειγμένη ευρεία χρήση βιβλιογραφικών πηγών και δεδομένων που σχετίζονται με το υπό εξέταση θέμα,
- η κριτική ανάλυση πρόσφατης βιβλιογραφίας – κατανόηση, ερμηνεία σύγκριση και παρουσίαση των βιβλιογραφικών και ερευνητικών δεδομένων,
- η πληρότητα των συμπερασμάτων και προτάσεων,
- η ορθότητα της καταγραφής των βιβλιογραφικών αναφορών (references) τόσο στο σώμα όσο και στο τέλος της εργασίας,
- η γενική δόμηση και μορφή της εργασίας (ενότητες, παραγραφοποίηση, σχήματα, πίνακες),
- η σαφήνεια του γραπτού λόγου.
Όλα τα παραπάνω κριτήρια αξιολόγησης γίνονται γνωστά στους φοιτητές στο πρώτο μάθημα και είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του μαθήματος της ηλεκτρονικής τάξης καθ΄ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου.
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
- Χατζηδήμου, Δ. (2015). Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
- Πυργιωτάκης, Ε.Ι. (2011). Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη. Αθήνα: Πεδίο.
- Ξωχέλλης, Δ. Π. (2015). Σχολική Παιδαγωγική. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
- Κουτρούμπα. Κ. (2021). Εκπαιδευτικό Έργο, Σχολική Μάθηση και Διδακτική Αποτελεσματικότητα. Αθήνα:Εκδ.Διάδραση.
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
- ImprovingSchools
- European Journal of Teacher Education
- Educational Studies
- Teaching and Teacher Education
- School Effectiveness and School Improvement